داکر (Docker)

دسته‌بندی‌ها

🐳 داکر (Docker)

🔰 مقدمه

Docker یک پلتفرم متن‌باز برای ایجاد، اجرا، و مدیریت کانتینرها (Containers) است. کانتینرها محیط‌هایی سبک‌وزن و ایزوله‌شده هستند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند برنامه‌های خود را به همراه تمام وابستگی‌ها (Dependencies) اجرا کنند، بدون اینکه نگران تفاوت‌های بین سیستم‌ها باشند.

🧱 داکر چطور کار می‌کنه؟

به‌جای اینکه یک ماشین مجازی کامل ایجاد بشه، Docker از Container Engine استفاده می‌کنه که منابع سیستم رو به اشتراک می‌گذاره اما محیط ایزوله برای برنامه فراهم می‌کنه.

🔄 تفاوت Docker با Virtual Machine

ویژگی	Docker	Virtual Machine
سرعت راه‌اندازی	چند ثانیه	چند دقیقه
حجم	سبک	سنگین
مصرف منابع	کم	زیاد
عملکرد	نزدیک به بومی	کمی کندتر
ایزوله‌سازی	پروسه‌ای	کامل (OS-level)

🎯 مزایای استفاده از Docker

🔁 قابلیت تکرار و انتقال آسان پروژه‌ها
📦 پکیج‌کردن برنامه با تمام وابستگی‌ها
⚙️ راه‌اندازی ساده محیط توسعه و تولید
🧪 اجرای تست‌ها در محیط ایزوله
📤 استقرار سریع در سرویس‌های ابری
🧼 کاهش مشکل "روی سیستم من کار می‌کنه!"

🧰 مفاهیم اصلی در Docker

مفهوم	توضیح
Image	قالبی از برنامه + تنظیمات و وابستگی‌ها
Container	یک نسخه اجراشده از یک Image
Dockerfile	فایلی برای ساخت Image دلخواه
Docker Hub	مخزن آنلاین برای اشتراک‌گذاری Image‌ها
Volume	فضای ذخیره‌سازی پایدار برای دیتا
Network	برقراری ارتباط بین کانتینرها

📄 نمونه Dockerfile ساده

Dockerfile
# استفاده از تصویر پایه
FROM node:18

# تنظیم پوشه کاری
WORKDIR /app

# کپی فایل‌ها
COPY package*.json ./
RUN npm install
COPY . .

# پورت قابل دسترسی
EXPOSE 3000

# دستور اجرای برنامه
CMD ["npm", "start"]

💻 دستورات پرکاربرد در Docker

دستور	توضیح
`docker build -t my-app .`	ساخت Image از Dockerfile
`docker run -p 3000:3000 my-app`	اجرای کانتینر و نگاشت پورت
`docker ps`	نمایش کانتینرهای فعال
`docker images`	لیست تصاویر موجود
`docker stop <id>`	توقف کانتینر فعال
`docker exec -it <id> bash`	ورود به داخل کانتینر
`docker-compose up`	اجرای چند کانتینر هم‌زمان (با فایل Compose)

⚙️ Docker Compose چیست؟

Docker Compose ابزاری برای اجرای چند سرویس با هم است. با تعریف سرویس‌ها در فایل docker-compose.yml، مثلاً برای یک اپ Node.js + MongoDB:

yaml
version: '3'
services:
  web:
    build: .
    ports:
      - "3000:3000"
  db:
    image: mongo
    volumes:
      - mongo-data:/data/db

volumes:
  mongo-data:

🧪 مثال واقعی: اجرای برنامه Python Flask با Docker

📁 فایل‌ها:

app.py

python
from flask import Flask
app = Flask(__name__)

@app.route('/')
def home():
    return "سلام از داکر!"

if __name__ == '__main__':
    app.run(host='0.0.0.0')

requirements.txt

nginx
Flask

Dockerfile

Dockerfile
FROM python:3.10
WORKDIR /app
COPY . .
RUN pip install -r requirements.txt
EXPOSE 5000
CMD ["python", "app.py"]

سپس:

bash
docker build -t flask-app .
docker run -p 5000:5000 flask-app

🌍 کاربردهای Docker

محیط توسعه یکسان بین تیم‌ها
اجرای تست‌های خودکار در CI/CD
میکروسرویس‌ها
استقرار برنامه در Cloud (مانند AWS, Google Cloud, Heroku)
مجازی‌سازی سبک در IOT و Embedded Systems

🔐 امنیت در Docker

استفاده از Imageهای رسمی یا اسکن‌شده
اجرای کانتینرها با کاربر غیر ریشه (non-root)
محدود کردن منابع کانتینر
به‌روزرسانی مداوم Imageها و حذف کانتینرهای قدیمی

🧳 جمع‌بندی

Docker انقلابی در توسعه و استقرار نرم‌افزارها ایجاد کرده. با استفاده از کانتینرها، می‌توان برنامه‌ها را در هر جایی با کمترین مشکل اجرا کرد. این ابزار هم برای توسعه‌دهندگان، هم تیم‌های DevOps و هم مدیران سرور، ابزاری قدرتمند و کاربردی است.